Verbod op nevenwerkzaamheden: wijzigingen per 1 augustus

De beperking van het nevenwerkzaamhedenbeding is niet het enige gevolg van deze wet. Er zijn ook wijzigingen op het vlak van:

• de scholing van werknemers;
• de informatieplicht van werkgevers;
• arbeid op tijdstippen die geheel of grotendeels onvoorspelbaar zijn (oproepkrachten); en
• de wet flexibel werken.

Momenteel is het wetsvoorstel in behandeling bij de Eerste Kamer. Neemt ook zij het wetsvoorstel aan, dan zullen de regels omtrent het verbod op nevenwerkzaamheden per 1 augustus 2022 wijzigen. Maar wat wijzigt er dan precies en welke gevolgen heeft dat voor de praktijk?

Objectieve rechtvaardigingsgrond

In de huidige situatie hebben werkgevers vaak standaard een nevenwerkzaamhedenbeding in de arbeidsovereenkomst opgenomen. Wil een werknemer nevenwerkzaamheden verrichten, dan moet hij op grond van dat beding vooraf schriftelijke toestemming aan zijn werkgever vragen.

In de toekomstige situatie zijn de rollen juist omgedraaid: het staat een werknemer in beginsel vrij om meerdere banen te hebben, tenzij jij als werkgever een objectieve rechtvaardigingsgrond hebt om dit niet toe te staan. Ontbreekt deze rechtvaardigingsgrond en neem je toch een nevenwerkzaamhedenbeding op in de arbeidsovereenkomst, dan is dat beding nietig (niet geldig).

Maar wat wordt nu precies verstaan onder een objectieve rechtvaardigingsgrond? In de EU-richtlijn zijn een aantal voorbeelden van rechtvaardigingsgronden opgenomen:

• gezondheid en veiligheid;
• de bescherming van vertrouwelijkheid van bedrijfsinformatie;
• de integriteit van overheidsdiensten;
• of het vermijden van belangenconflicten.

Het gaat hier om een niet-limitatieve opsomming, wat betekent dat er nog meer rechtvaardigingsgronden denkbaar zijn. Bijvoorbeeld het overtreden van een wettelijk voorschrift, ingeval een werknemer door het aannemen van een tweede baan meer uren gaat werken dan volgens de Arbeidstijdenwet is toegestaan.

Gevolgen voor de praktijk

Wordt het wetsvoorstel door de Eerste Kamer aangenomen, dan heeft de implementatie van de wet onmiddellijke werking per 1 augustus 2022. Dat betekent dat deze direct ingrijpt op bestaande rechtsverhoudingen en (collectieve) arbeidsovereenkomsten.

Wil je als werkgever vanaf die datum een beroep doen op een nevenwerkzaamhedenbeding, dan kan dat dus alleen als je een objectieve rechtvaardigingsgrond kunt aantonen.

Het is overigens niet noodzakelijk om een objectieve rechtvaardigingsgrond in de arbeidsovereenkomst op te nemen. De rechtvaardiging kan ook naderhand gegeven worden, bijvoorbeeld wanneer je een beroep doet op een nevenwerkzaamhedenbeding in de arbeidsovereenkomst.