Scholingsverplichting en studiekostenbeding: wijzigingen per 1 augustus 2022

Daarnaast zorgt deze wet ook voor wijzigingen op het vlak van:

• het nevenwerkzaamhedenbeding;
• arbeid op tijdstippen die geheel of grotendeels onvoorspelbaar zijn (oproepkrachten); 
• de wet flexibel werken; en
• de informatieplicht van werkgevers.

In dit artikel wordt verder ingegaan op de wijzigingen omtrent scholing van werknemers en de gevolgen daarvan voor de praktijk.

Kosteloze scholing onder werktijd

Op dit moment luidt de scholingsverplichting als volgt (art. 7:611a BW):

“De werkgever stelt de werknemer in staat scholing te volgen die noodzakelijk is voor de uitoefening van zijn functie en, voor zover dat redelijkerwijs van hem kan worden verlangd, voor het voortzetten van de arbeidsovereenkomst indien de functie van de werknemer komt te vervallen of hij niet langer in staat is deze te vervullen.”

Vanaf 1 augustus 2022 wordt deze wetgeving aangescherpt voor wat betreft opleidingen die werkgevers verplicht aan werknemers moet aanbieden op grond van een CAO of de wet. Denk bijvoorbeeld aan opleidingen op het gebied van veiligheid. Of een opleiding die een werkgever aan een werknemer aanbiedt in het kader van een verbetertraject.

Deze verplichte scholing dient door werkgevers vanaf 1 augustus 2022 kosteloos aan hun werknemers te worden aangeboden. Daarnaast dient de tijd die gepaard gaat met het volgen van deze scholing te worden aangemerkt als arbeidstijd. En dient deze zoveel mogelijk onder werktijd plaats te vinden.

Onder de nieuwe regels rondom verplichte scholing valt niet:

• de scholing die noodzakelijk is voor het verkrijgen van een diploma of certificaat, waarover de werknemer bij eerste aanvang van de werkzaamheden al dient te beschikken om op grond van een wettelijke bepaling een functie te mogen uitvoeren;
• de scholing die werknemers verplicht moeten volgen voor het verkrijgen, behouden of vernieuwen van een beroepskwalificatie, zolang de werkgever niet verplicht is deze aan te bieden.

Gevolgen voor de praktijk: mogelijke nietigheid studiekostenbeding

De wijzigingen per 1 augustus 2022 hebben onmiddellijke werking en grijpen daardoor direct in op bestaande rechtsverhoudingen en (collectieve) arbeidsovereenkomsten. 

Dat heeft tot gevolg dat studiekostenbedingen, die zien op verplichte scholing als voormeld, per 1 augustus 2022 nietig zullen worden. Voor de studiekostenbedingen die niet zien op door een werkgever verplicht aan te bieden scholing, heeft deze nieuwe wetgeving geen gevolgen. Deze bedingen zullen in stand blijven.

Actiepunten voor werkgevers:

• Inventariseren welke scholing vanaf 1 augustus 2022 kosteloos (en onder werktijd) moet worden aangeboden en de budgetten hierop afstemmen;
• Inventariseren welke studiekostenbedingen in dat geval nietig worden en in welke gevallen het wenselijk is in bestaande rechtsverhoudingen een geherformuleerd studiekostenbeding overeen te komen (middels een addendum);
• Aanpassen studiekostenbeding in template-arbeidsovereenkomst;
• Bepalingen omtrent scholing en studiekosten in bijvoorbeeld een personeelshandboek (of ander document) aanpassen.