Compensatie voor parttimer die vrije feestdag misloopt?

Recht op vrij tijdens een feestdag?

Allereerst is het belangrijk om na te gaan of je werknemers op bepaalde feestdagen recht hebben op een betaalde vrije dag. Wettelijk is hierover niets geregeld, maar in een eventueel toepasselijke cao kunnen hierover wel afspraken zijn gemaakt. Zijn er geen afspraken gemaakt? Dan ben je als werkgever niet verplicht om werknemers een betaalde vrije dag te geven. Het is echter wel gebruikelijk om je werknemers een betaalde vrije dag te geven, uiteraard voor zover de bedrijfsomstandigheden dat toelaten.

Compensatie voor parttimers?

Het College voor de Rechten van de Mens (CRM) heeft recent (nogmaals) geoordeeld over de vraag of een parttimer recht heeft op compensatie voor feestdagen die de werknemer misloopt.

In deze zaak werkte de werknemer 4 dagen per week, op maandag had zij haar vaste vrije dag. Naar verhouding vallen er veel feestdagen op maandag, waardoor zij van mening was dat haar collega’s die fulltime werkten meer profiteerden van de feestdagen dan zij. Ze vroeg haar werkgever om compensatie en kreeg die in 2020, maar in 2021 niet. De werknemer was daardoor van mening dat haar werkgever een verboden onderscheid maakte op grond van arbeidsduur door haar niet te compenseren.

Het College heeft eerder al geoordeeld dat het aan een werkgever is om rekening te houden met feestdagen en te waarborgen dat iedere werknemer, ongeacht een voltijd of deeltijd dienstverband, naar verhouding een gelijk aantal uren vrij heeft. De werkgever benadeelde de werknemer volgens het College, omdat zij in vergelijking tot haar collega’s die fulltime werken minder profiteert van de vrije feestdagen. Het College is van mening dat er sprake is van een verboden onderscheid naar arbeidsduur en de werknemer wordt dus in het gelijk gesteld.

Het oordeel van het College is echter juridisch niet bindend, omdat er geen sprake is van een “gerechtelijk vonnis”. Als werkgever hoef je je in principe dus niet te houden aan het oordeel van het College. We weten ook (nog) niet hoe kantonrechters tegen een dergelijke zaak aankijken, omdat een dergelijke zaak nog nooit door een kantonrechter is behandeld. Bovendien zijn rechters niet verplicht het oordeel van het College te volgen, maar de kans is aanwezig dat de kantonrechter het oordeel van het College wel volgt omdat het oordeel zeer goed is onderbouwd.

Jaarurensystematiek biedt een oplossing

Volgens het College kan een werkgever het probleem oplossen door te kiezen voor een jaarurensysteem. In het jaarurensysteem wordt als eerst bepaald hoeveel werkdagen er in dat jaar zijn. Je berekent dit door het totale aantal dagen per jaar te verminderen met de weekenden en de door jullie als werkgever erkende feestdagen die niet in het weekend vallen: de werkdagen. Daarna deel je deze werkdagen door 5, zo krijg je het aantal werkweken per jaar. Het aantal werkweken vermenigvuldig je met de gemiddelde arbeidsduur van de werknemer per week. De uitkomst hiervan is het aantal uur dat je werknemer per jaar moet werken.

Voorbeeld: 2022 telt 365 dagen, 105 weekenddagen en 5 feestdagen op een doordeweekse dag. 2022 telt dus 365 – 105 – 6 = 260 werkdagen. 260:5 = 52 werkweken per jaar. Stel dat de werknemer 32 uur per week werkt, dan moet de werknemer 1.664 uur per jaar werken.

Met een jaarurensysteem krijgt elke werknemer naar rato van het aantal uren dat hij of zij per week werkt hetzelfde aantal vrije feestdagen. De werknemer die fulltime werkt krijgt het volledige aantal vrije uren voor feestdagen, de parttimer die bijvoorbeeld 32 uur per week werkt krijgt 32/40ste vrije uren voor feestdagen.