Werken tijdens de Ramadan: tips voor HR

Zowel 's ochtends vroeg als 's avonds na zonsondergang wordt er vaak zeer uitgebreid gegeten. 's Avonds vaak tot diep in de nacht en daardoor maken Moslims tijdens de Ramadan regelmatig kortere nachten. Overdag kan daardoor, naast een hongergevoel, ook slaapgebrek of duizeligheid optreden. Vooral bij wat zwaarder lichamelijk werk of bijvoorbeeld tijdens warme dagen nemen de klachten toe. 

Ondanks dat je als werkgever niet verplicht bent om speciale maatregelen te treffen voor je vastende werknemers, getuigt het wel van goed werkgeverschap om je werknemers een beetje tegemoet te komen. 

• Zorg dat je weet wie meedoet en informeer regelmatig hoe het met je werknemers gaat.
• Stel werknemers in de gelegenheid hun werktijden enigszins aan te passen en desgewenst iets eerder of later te beginnen. 
• Stel je flexibel op bij het bepalen van roosters. Werken jullie met ploegendiensten? Vraag na of men liever juist wel of juist niet de nachtdienst werkt. 
• Waarschijnlijk willen je werknemers vrije dagen opnemen tijdens ramadan en/of Suikerfeest. Houd hier alvast rekening mee in je planning. De exacte datum van het Suikerfeest hangt af van de maanstand en -zichtbaarheid en is daarom pas op het laatste moment exact te benoemen. 
• Overweeg aangepaste taken voor zware beroepen.
• Laat je voorlichten door een bedrijfsarts.

In sommige CAO’s  zijn bepalingen opgenomen over vasten of de Ramadan. Soms is bijvoorbeeld de mogelijkheid opgenomen om een christelijke feestdag in te leveren voor een andere religieuze feestdag. Is voor jullie organisatie een CAO van toepassing? Sla die er dan even op na. 

Je kunt de vraag krijgen of je het als werkgever toestaat dat vastende werknemers hun pauzes overslaan, omdat deze toch niet gebruikt worden om te eten. Rekening houdend met de arbeidstijdenwet is doorwerken in een pauze alleen een optie als de dienst niet langer dan 5,5 uur duurt. Duurt de dienst langer, dan is een pauze van 30 minuten verplicht. Die pauzetijd van 30 minuten mag wel worden gesplitst in 2 x 15 minuten. Volgens de Arbeidstijdenwet moet een pauze minimaal 15 minuten duren en moet deze de dienst onderbreken (dus niet aan het begin of het einde van de dienst). 

Als tijdens de dienst meer dan 10 uur wordt gewerkt, dan moet de dienst minimaal worden onderbroken door 45 minuten pauze, eventueel op te splitsen in 3 x 15 minuten. Bij collectieve regeling mag de pauze worden ingekort tot 15 minuten.

Wat kun je wel doen: 

• Beperk de pauzetijden tot het minimum verplichte aantal minuten.
• Laat vastende collega’s hun pauze zo opnemen dat die niet tegelijk valt met die van etende collega’s.
• Sta collega’s bij avonddiensten toe om juist rond hun etenstijd een pauze in te plannen.