2 op de 5 medewerkers werken tijdens de coronacrisis voor het eerst vanuit thuis

Breda, 25 mei 2020 – Meer dan de helft (55%) van de Nederlanders die tijdens de lockdown actief aan het werk zijn, doen dat vanuit huis. 38 procent van de werknemers deed dat vóór de COVID-19-crisis uitbrak nooit. Dat blijkt uit de eerste resultaten van een onderzoek door CASS Business School Londen, IESE Business School Barcelona en HR-dienstenverlener SD Worx. Nederland scoort bijna even hoog als het gemiddeld aantal thuiswerkers van 57 procent in de zes Europese landen waar het onderzoek werd afgenomen: België, Duitsland, Frankrijk, Nederland, Spanje, en het Verenigd Koninkrijk. Het onderzoek richtte zich op werknemers in loondienst.

Met 55 procent van de actieve bevolking die vanuit huis werkt, heeft Nederland net als Duitsland (40%) net wat minder thuiswerkers in vergelijking met omliggende landen. België (62%), het Verenigd Koninkrijk (65%), Spanje (60%) en Frankrijk (59%) blijven boven het algemeen gemiddelde van 57 procent. In Duitsland bleef zo’n 60 procent, net als voorheen, de werkzaamheden vanaf kantoor uitvoeren. De verschillen zijn voor een deel te verklaren door een andere werkcultuur, de verdeling van de sectoren (meer of minder industrie of diensten bijvoorbeeld), de impact van de crisis van land tot land en uiteraard de uiteenlopende richtlijnen van de regering. 

Het coronavirus en de lockdown creëren uitzonderlijke werkomstandigheden en bedrijven zijn genoodzaakt om het anders aan te pakken. Toch is voor heel wat Nederlandse werknemers het werken vanuit huis iets compleet nieuws. Dertien procent van de nog actieve kenniswerkers werkte vóór de crisis incidenteel thuis en doet dit nu vrijwel fulltime. Voor 4 procent was het ook vóór de intelligente lockdown al de dagelijkse manier van werken. De lockdown mobiliseerde dus heel wat bedrijven en hun werknemers om over te schakelen op een andere manier van samenwerken.

“De COVID-19-crisis heeft een revolutie teweeggebracht op het gebied van thuiswerken, en in veel bedrijven is die transitie soepeler verlopen dan gedacht. Zelfs in meer traditionele industrieën en banen”, zegt Annelore Huyghe, professor aan CASS Business School. “Het is dan ook waarschijnlijk dat werken vanuit huis sterker ingeburgerd raakt en dat de toegenomen flexibiliteit en digitalisatie de norm worden. We zullen niet alleen meer mensen vanuit huis zien werken, maar mogelijk ook kantoorlocaties zien verdwijnen, steeds vaker online vergaderen en vermoedelijk ook minder reizen voor het werk.”

Als we een kijkje nemen naar wat werken vanuit huis met de werktijd doet, dan blijkt dat voor de overgrote meerderheid niets is veranderd. 68 procent van de Nederlandse werknemers besteedt evenveel tijd per dag aan hun werk als voorheen. Zo’n 8 procent geeft aan meer te werken dan gebruikelijk, met een gemiddelde toename van bijna anderhalf uur per dag (1,8 uur). Eén op de vijf respondenten (24%) werkt minder dan vóór de lockdown, samen goed voor gemiddeld bijna 3 uur en 18 minuten minder per dag. Daarmee behoort Nederland tot één van de uitersten: in Spanje geeft 14% aan bijna dagelijks twee uur meer te werken.

Een eenduidige verklaring voor die schommelingen is er niet. Het feit dat er momenteel minder werk is, kan een rol spelen: ook mensen die nog op kantoor aan de slag zijn, besteden gemiddeld 18 minuten minder per dag aan hun werk. Het wennen aan de nieuwe omstandigheden dat het nieuwe werken met zich meebrengt, kan er ook mee te maken hebben. Werknemers die voorheen nooit vanuit huis werkten, besteden dagelijks tot zo’n 42 minuten minder aan werken. Bij hen die het eerder al eens deden, ligt dit op 30 minuten per dag. “Het is belangrijk om in het achterhoofd te houden dat het huidige thuiswerken ‘anders’ is”, merkt professor Jeroen Neckebrouck van IESE Business School op. “Het betreft geen vrijwillige keuze voor één of enkele dagen per week, maar een plots opgelegde en langdurige situatie.”

Mark Bloem, algemeen directeur bij SD Worx Nederland: “Bedrijven zagen zich door het coronavirus genoodzaakt om snel te schakelen. Thuiswerken werd de norm en in eerste instantie werd er vooral naar het logistieke aspect gekeken. We mogen echter niet uit het oog verliezen dat regelmatig thuiswerken een aantal spelregels met zich meebrengt. Enerzijds op juridisch vlak: moet er iets op papier worden gezet, mogen werknemers zelf kiezen wanneer ze werken, moet er een vergoeding betaald worden? Anderzijds moet er ook aandacht zijn voor de mentale gezondheid van de werknemers: geef als werkgever tips aan leidinggevenden en zorg voor betrokkenheid. Duidelijke afspraken en een goede communicatie zorgen ervoor dat thuiswerken zonder problemen en in een sfeer van wederzijds vertrouwen kan plaatsvinden.”